Gastroskopi İşlemi Nedir? Kimler tarafından yapılır ?
Uzun tüp şeklindeki bir aletle üst sindirim kanalının incelenmesi işlemidir. Üst sindirim kanalı ağızdan başlayarak, yemek borusu (özefagus), mide ve duodenum adı verilen ince barsağın ilk parçasıdır. İşlem genel Cerrahi ve gastroenteroloji hekimleri tarafından yapılmaktadır. Bu işlem çalıştığım kurum olan Manisa Devlet Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği endoskopi ünitesinde benim ve diğer genel cerrah arkadaşlarım tarafından yapılmaktadır. Aylık ortalama gastroskopi sayımız 100 civarındadır.

Gastroskopi Ne Zaman Gereklidir ?
•    Yutma ve çiğneme ile ilgili problemler,
•    Devam eden mide ekşime ve yanmaları,
•    Karın ağrısı,
•    Üst sindirim sistemi kanamaları,
•    Kusmalar,
•    Çekilmiş olan mide ve barsak filmlerinde anormal bulgular varsa Gastroskopi gerekmektedir.

Gastroskopi işlemi yapılamayan hastalarda bu işleme alternatif olarak baryumlu mide ve duodenum grafisi yapılabilir.

Gastroskopik İncelemeye Nasıl Hazırlanılır?
Bu işlemden 6-8 saat kadar önce hiçbir şey yenilmemelidir. Eğer doktorunuzun başka önerileri varsa dinleyiniz.

Gastroskopi İşlemi Nasıl Olur?
İşleme başlamadan önce bulantıyı önlemek için ağzınıza spray şeklinde lokal anestezik bir madde sıkılır. Fazla stresi olan hastalara ise damar yoluyla sakinleştirici uygulanması (Midozolam) gerekebilir. Doktor, 1-2 dakika sonra gastroskopu boğazınızdan aşağı doğru ilerleterek yemek borusu (özefagus), mide ve duodenumda (on iki parmak barsağı) her hangi bir enfeksiyon (gastrit), ülser veya anormal gelişim olup olmadığını videoendoskopla inceler ve gerekirse doku örnekleri alarak patolojik incelemeye gönderir. Polip gibi bazı anormal gelişimler varsa işlem sırasında çıkartılabilir. Gastroskopi ile üst sindirim sistemi kanamaları durdurulabilir, yutulmuş olan yabancı cisimler (toplu iğne vs) çıkartılabilir. İnceleme işlemi bittikten sonra doktor gastroskopu geri çekerek çıkartır. İşlem genellikle 10 dakika kadar sürer.

Gastroskopik İncelemeden Sonra Neler Olabilir?
Eğer işlem sırasında damar yoluyla sedatif enjeksiyonu uygulandıysa 1-2 saat sonraya kadar hiç bir şey yenilmez içilmez, ayrıca bu süre içinde araba kullanmamalısınız, yani yanınızda sizi eve bırakacak birisi olmalıdır. İşlemden sonra boğazda hafif bir yanma olabilir.

Bu İşlemin Ne Gibi Riskleri Olabilir?
•    İşlemden önce uygulanan lokal anestezik madde yeterli olmayabilir ve bir miktar rahatsızlık duyabilirsiniz.
•    Steril olmayan ve deneyimsiz ellerde yapılan endoskopilerle enfeksiyon, kanama ve perforasyon riskleri olabilir.

Gastroskopi  Sonrası Ne Zaman Doktorunuzu Aramalısınız?
•    Gittikçe kötüleşen ağrınız varsa,
•    Bulantı ve kusmalarınız devam ederse,
•    Ateşiniz çıkarsa.

REKTOSİGMOİDOSKOPİ

Rektosigmoidoskopi Nedir?

Rektosigmoidoskopi kalın bağırsağın rektum ve sigmoid kolon ismi verilen son 30-40 cm'lik kısmının ucunda ışık kaynağı ve kamerası bulunan ince bükülebilen bir aletle incelenmesi işlemine denir. Bu işlemde kliniğimizde yapılmaktadır.

Ne Zaman Gereklidir?
Bu inceleme eğer kolon kanser riski varsa veya izah edilemeyen rektal kanamaların, ağrıların, inflamasyon veya ishalin tanısı koymak için gereklidir.

Rektosigmoidoskopi İçin Nasıl Hazırlanılır?
Eğer değişik bir önerisi varsa doktorunuzu dinleyiniz. Bu işlemden önce size bağırsağınızın son kısmının temizlenmesi için lavman uygulanır (makattan temizleyici bir ilaç sıkılarak) bu ilacın etkisini gösterebilmesi için ilacın içinizde 15-20 dakika kalması gereklidir. Ben bunun için işlemden bir gün önce akşam ve işlem günü sabah lavman işlemini uygulatıyorum.

İşlem Sırasında Neler Olur?
İşlem çok kısa sürdüğü için (10 dakikadan az) genellikle hastaya sedasyon veya anestezi uygulaması gerekmez. Doktorunuz rektal tuşeyi takiben rektosigmoidoskopi aletini makattan incelenmesi gerekli son noktaya kadar (30-40 cm'lik kısım) ilerleterek incelemesini yapar. İnceleme öncesinde birbirine bitişik olan bağırsak duvarlarını iyi görebilmek için rektosigmoidoskopla az miktarda hava verilir (bu sizi rahatsız etmez). İşlem sırasında bağırsak mukozasından örnekler alınabilir veya polip görülürse total kolonoskopi gerekebilir.

İşlemden Sonra Neler Olur?
Eğer doktorunuz size belirtmezse, bu işlem sonunda ayrıca almanız gereken bir tedbir yoktur.

İşlemin Faydaları Nelerdir?
Bu işlem bağırsağınızdaki problemlerin tanısının konması için gereklidir. Kolon kanserleri veya polipleri sıklıkla bağırsağın bu son bölümünde bulunurlar ve bu inceleme ile kolay şekilde tanı ve/veya tedavi sağlanabilir.

Bu İşlemin Riskleri Nelerdir?
İşlem tecrübesiz ellerde yapılırsa nadiren bağırsağın tahribatı, kanaması, delinmesi veya enfeksiyonu olabilir.
Rektosigmoidoskopi Sonrası Ne Zaman Doktoru Aramalısınız?
İşlemden sonra çok ağrınız olursa veya önceden var olan ağrınız gittikçe artarsa doktorunuzu aramalısınız.

 

KOLONOSKOPİ

Kolonoskopi İşlemi Nedir?
Kolonoskopi işlemi kalın barsağın ince, bükülebilen ve ucunda kendi ışık kaynağı ile kamerası olan tüp şeklindeki bir aletle incelenmesi işlemidir. Kalın barsak, anüsden başlayarak ince barsağa kadar devam eden yaklaşık olarak 2 metre uzunluktaki barsak kısmıdır.  Merkezimizde ayda ortalama 80 civarında kolonoskopi işlemi yapılmaktadır.

Kolonoskopi Ne Zaman Gereklidir?
Kolonoskopi tüm kolonun en uygun ve kesin incelenme yoludur. Sıklıkla 2 büyük sebepten dolayı kolonoskopi istenir;
•    Kalın Bağırsak Kanserinin erken tanısı ve önlenmesi için. Eğer yaşınız 50 ile 80 arasındaysa her 5 senede bir kolonoskopi yaptırmalısınız. Böylece, ileride kansere dönüşebilecek polip adı verilen lezyonların bulunması ve çıkarılması sağlanabilir. Kolonoskopi ayrıca kanseröz gelişimlerinin erken tanı ve tedavisine yardımcı olur çünkü erken saptanmış kanserin tedavisi daha kolaydır.
•    Hastalıkların tanısı için. Eğer doktorunuzun izah etmekte zorluk çektiği hastalık bulguları varsa (örneğin, izah edilemeyen karın ağrısı, ishal, kabızlık, barsak alışkanlığında değişiklik, makattan kanama veya kan testlerinde  anormallik), şikayetlerinizin sebebinin bulunması için bu tetkik  istenebilir.

Kolonoskopi İncelemeye Nasıl Hazırlanılır?
Doktorunuz size barsağınızın nasıl temizleneceğine dair yazılı talimatlar içeren bir belge verecektir veya söyleyecektir. Biz kliniğimizde hastaların rahatlıkla anlayabileceği biçimde yazılmış, aydınlatılmış onam formu dediğimiz bilgilendirme formunu kullanıyoruz.
•    Sizden, kolonoskopiden 48 saat önce katı gıdaları (çiğ sebze, et, çerez, vb.) yemeyi bırakmanız istenecektir.
•    Bu süre içinde posa bırakmayan sulu gıdalar ( et suyu, çorba, jöle gibi) gıdalar alabilirsiniz.
•    İncelemeden bir gün önce sıvı laksatif, gece ve işlem sabahı rektal enema kullanmanız istenecektir.
•    Kolonoskopi işleminden sonra sizi eve bırakacak bir yakınınızın olması gerekebilir.

İşlem Nasıl Yapılır?
•    İncelemeden önce rahatlamanız için size damar yoluyla sedatif enjeksiyonu uygulanabilir.
•    Muayene masasında sol yanınıza yatarsınız. Doktor daha sonra kolonoskopu anüsten rektuma oradan da bağırsak içinde daha yukarılara ilerleterek incelemeyi başlatır.
•    Kolonoskop bağırsak içinde ilerlerken bağırsak duvarlarını aralamak için kolonoskopi ile az miktarda hava verebilir ve bu sayede bağırsak içi daha iyi gözlenir hale gelir.
•    İncelemeyi yapan doktorunuz bağırsak içinde gerekli yerlerden patolojik tetkikler için örnekler alabilir, bu işlem çok kolay ve kesinlikle ağrısızdır.
•    Doktorunuz eğer sizin için ileride daha büyük sorunlara neden olabilecek anormal bir lezyon, polip veya küçük boyutlu tümörler görürse bunları kolonoskopik inceleme sırasında çıkarır, bu işlemlerde ağrısızdır.

İşlemden Sonra Neler Olur?
Eve gittikten sonra evde 3-4 saat kadar istirahat etmeniz önerilir. İstirahattan sonra normal diyetinize dönerek yemek yiyebilirsiniz. İşlemden sonra eğer patoloji laboratuarında incelenmesi için örnekler alınmışsa bunların sonuçlarının ne zaman çıkacağı hakkında doktorunuzdan bilgi almalısınız.

Bu İşlemin Riskleri Nelerdir?
•    Kolonoskopla barsağın zarar görmesi,
•    Barsak içinde enfeksiyon ya da kanama,
•    Alt karında inceleme sırasında hava verilmesine bağlı şişkinlik oluşması ve buna bağlı ağrı gelişimidir. Bu ağrı siz gazı çıkarana kadar sürer.

Kolonoskopi Sonrası Ne Zaman Doktorunuzu Aramalısınız?
•    Eğer şiddetli karın ağrısı  ve rektal kanama olursa,
•    Ağrı ve daha önce olan şikayetler gittikçe kötüleşirse.

Manisa Devlet Hastanesi Genel Cerrahi Kliniğinde aylık ortalama 180 gastroskopi ve kolonoskopi işlemini yapmaktayız. Yapılan işlem sonrası saptanan kanser vakalarının tamamına yakını kliniğimizde ameliyat edilmektedir. Onkoloji ünitesinin de hizmete girmesi ile hastalarımız kemoterapi ve radyoterapi için İzmir’e gitmeden tedavileri hastanemiz bünyesinde tamamlanabilecek ve takipleri yapılabilecektir.  

Op.Dr.Erdem NALBANT   
Manisa Devlet Hastanesi
www.erdemnalbant.com